Tüm dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan COVİD-19 salgını nedeniyle alınan önlemler kapsamında birçok işletmenin faaliyetlerinde azalmalar meydana gelmiş ve nakit girişlerinde yavaşlamalar olmuştur. Bu zor süreçte bir nebze de olsa firmaların ihracattan dolayı alacakları KDV iadeleri, finansman sıkıntısını azaltacaktır.
Bilindiği üzere; mükelleflerin nakit veya mahsup iade işlemlerinin yapılması konusunda yeminli mali müşavirler yetkili kılınmışlardır. Yeminli mali müşavirler KDV iadesi için rapor tanzim etmekte olup bunu vergi dairesine ibraz ettikten sonra iade süreci başlamaktadır. Ancak rapor tanzim edilmeden önce iade talep eden mükelleflerin mal ve hizmet alımı yaptığı firmalar nezdinde karşıt inceleme yapılması gerekmektedir.
Mükellefler ilgili vergi dairelerine başvuru yaptıktan sonra Gelir İdaresi Başkanlığı, KDV iade talebinde bulunan mükellefin mal ve hizmet temin etmiş olduğu mükelleflerin KDV beyannameleri, BA-BS formları diğer beyannameler ve buna ilaveten birçok veriyi çapraz kontrole tabi tutmakta ve bunun sonucunda segment hataları, GEK/ OEK başlıkları altında KDV İadesi Kontrol Raporunda (KDVİRA) karşımıza çıkmaktadır. Bahsi geçen KDV İadesi Kontrol Raporundaki eksiklikler giderildikten sonra KDV iade işlemi gerçekleştirilmektedir.
HANGİ MÜKELLEFLER MÜCBİR SEBEP KAPSAMINDA?
Hazine ve Maliye Bakanlığı 518 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğiyle; gelir vergisi mükellefiyeti olanlar ile COVİD-19 salgınından doğrudan etkilenen bazı sektörlerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 01.04.2020 ile 30.06.2020 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğunu kabul ve ilan etmiştir.
Bunun yanı sıra, 65 yaş ve üstünde olması veya kronik rahatsızlığı bulunması nedeniyle sokağa çıkma yasağı kapsamına giren mükellefler ve meslek mensupları ile beyanname ve bildirimleri bu meslek mensuplarınca verilen mükelleflerin 22/3/2020 ila sokağa çıkma yasağının sona ereceği tarih (bu tarihler dâhil) arasında mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesi uygun bulunmuştur.
Buna göre, mücbir sebep kapsamında olduğu kabul edilen yukarıda belirtilen mükelleflerin Mart, Nisan ve Mayıs 2020 vergilendirme dönemlerine ilişkin Katma Değer Vergisi beyannamesi verilme süreleri 27/7/2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.
Aynı dönemlere ilişkin verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve bu dönemlerde oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süreleri de 27 Temmuz 2020 günü sonuna kadar uzatılmıştır.
MÜCBİR SEBEP KAPSAMINA GİREN MÜKELLEFLER NEDENİYLE KDV İADELERİ AKSAMAKTA
Mücbir sebeplerden yararlanarak Mart, Nisan ve Mayıs 2020 vergilendirme dönemleri Katma Değer Vergisi Beyannamelerini uzatmadan faydalanarak 27 Temmuz 2020 tarihinde verecek olan mükelleflerden, bu dönemlerde mal ve hizmet satın alan ve KDV iadesi talebinde bulunan mükellefler olumsuz yönde etkilenecektir.
Çünkü KDV iade talebinde bulunan mükellef, ilgili dönemde KDV beyannamesini verip iade talep etmesine rağmen; mal ve hizmet aldığı alt firmalar mücbir sebep kapsamında beyanname ve BA-BS formlarını vermediği için KDVİRA raporunda birçok GEK/OEK hatasının ortaya çıkmasına neden olacaktır.
Bunun yanı sıra yeminli mali müşavirler rapor tanzim ederken karşıt inceleme yapamayacaklarından, bu durum KDV iadelerinde gecikmelere ve hatta tıkanmalara neden olacaktır.
Öte yandan korona virüs salgını sonucu vergi dairelerinde alınan önlemler çerçevesinde esnek çalışma koşullarından dolayı çalışanların dönüşümlü olarak çalışmaya başlaması ile birlikte nakit veya mahsup yoluyla KDV iadesi işlemlerinde de ciddi aksamalar ve gecikmeler olduğunu belirtmek isteriz.
PEKİ NE YAPMAK GEREKİYOR?
Belli bir tarih ve dönem esas alınarak Katma Değer Vergisi iadesini rutin olarak alan, haklarında özel esaslar uygulanmayan, vergi dairelerinden sürekli iade talebinde bulunan mükelleflerin karşıt incelemeleri de mücbir sebep kapsamında bir süreliğine ihmal edilerek iade işlemlerinin yapılması, rapor ekinde sunulması gereken bu belgelerinde (karşıt inceleme tutanakları – YMM cevap yazıları), korona virüs tedbirleri kalktıktan sonra tamamlanarak vergi dairelerine sunulma olanağı getirilmelidir.
Ya da sürekli Katma Değer Vergisi iadesi alan ve işlemlerinden şimdiye kadar özel esasları gerektirecek bir husus bulunmayan mükelleflerin beyannamelerinde iade edilecek Katma Değer Vergisi olarak beyan edilen verginin belli bir oranda kendilerine ilave bir teminat alınmadan ödenmesi sağlanmalıdır.
Birkaç yanlış kurum yüzünden katma değer yaratan istihdama katkı sağlayan üretim ve ihracat yapan mükellefler mağdur edilmemelidir.
Sonuç Olarak
Yaşadığımız bu süreçte yabancı yatırımcıların para ve sermaye piyasalarından çıkması ve özel sektörün dış borç yükünün ağır olması, kurların yükselmesine neden olmaktadır. Ayrıca bu süreçte turizm gelirlerimizde de ciddi düşüşler olduğu düşünüldüğünde ülkeye döviz girdisi sağlamak için, ihracat gelirlerimizi artırmak veya en azından korumaya çalışmaktan başka bir seçenek kalmadığı görülmektedir.
Bu çerçevede, ihracat yapan firmalarımızın ihracatta KDV alacaklarının bekletilmesi lüksüne sahip değiliz. İhracatçı firmalarımıza destek verilmesi ve ayakta tutulması, ülkemizin ödemeler dengesini sağlamaya çalışmak yönünden hayati bir önem taşımaktadır.
Aksi takdirde, dış borçlarımızı rahatça çevirecek ölçüde dış finansman da sağlayamamız durumunda, ekonomimizin kırılganlığı artacak ve dış şoklara karşı direnci zayıflayacaktır. Olağanüstü günler yaşıyoruz, bu nedenle hep birlikte akılcı ve olağanüstü çözümler bulmak zorundayız.
