Geçmiş günlerde Batman’ın ekonomisi üzerine birkaç yazı kaleme almış ve yapılan ticaretin büyük bir kısmının birkaç büyük marketin elinde döndüğünü belirtmiştim. Bilmeyenler benim dükkanım veya marketimin olduğunu düşünebilirler. Kesinlikle ne benim ne de en yakın akrabamın hiç birinin esnaf diyebileceğimiz türden herhangi bir faaliyeti yoktur.
Ancak bir tüketici ve Batman ticari hayatını iyi bilen birisi olarak, Batman halkının yapacakları alış verişlerde özellikle kendi esnafı ve Batmanlı olan yerlerden alış veriş yapmaları gerektiğini düşünüyorum. Bunun ekonomik ve sosyal açıdan birçok sebebin olduğunu söyleyebilirim.
Ekonomik anlamda, büyük ve yerli olmayan alışveriş merkezlerinde yapılan harcamaların yerel ekonomiye hiçbir katkısının olmadığı gibi yerelde işsizliği artırdığını ve diğer yerli esnafı yok edip iflaslara sürüklediğini rahatlıkla belirtebiliriz. Çünkü buralara giden para aynı saniyede şehir dışına çıkmakta ve yerel ekonomi bu paradan yararlanamamaktadır. Belki çalıştırdıkları birkaç düşük ücretli işçi dışında, Batman ekonomisine hiçbir katkılarının olmadığını düşünüyorum. Şu anda BATMAN ticaret hayatının çok büyük bir kısmı 5, 6 tane market tarafından döndüğünü ve diğer esnaflarında kan ağladığını görüyoruz.
Burada elbette ki bu işletmeleri suçlamak haksızlık olur. Asıl varsa bir suçlu, kendi yerel ekonomisine sahip çıkmayan ve bunun önünü açan, gerek yasal ve gerek idari anlamada küçük esnafa sahip çıkmayan yönetim anlayışının büyük kabahatinin olduğunu söylersek ne kadar haksızlık etmiş oluruz acaba? Hatta seçim döneminde birçok siyasi parti bu durumu fark etmişlerdi ki seçim bildirgelerine küçük esnafı korumaya yönelik çalışmalar yapacaklarını belirtiyorlardı.
Aynı şekilde tüketimi yapan halka ne demeli? Sırf belki de çok cüzi ya da hiçbir fiyat farkının olmadığı halde kendi komşusundan ya da akrabasından alış verişini yapmayıp bu büyük yerlerde alışveriş yapmaları, ne akrabalık ne de komşuluk ilkelerine ve ne de kendi memleketinin ekonomik ve sosyal değerlerine sahip çıkmama olarak değerlendiriyorum.
Çünkü yerli alışveriş merkezlerinde yapılan harcamalar için ödenen paralar, bir şekilde yerel piyasada daha fazla dolaşmakta ve daha fazla insanın buradan nemalanması sağlanmaktadır. Diğerlerinde öyle değildir. Tüm malları Batman dışından temin ederek, kendi tırları ile getirip indirmektedirler. Yani oralarda satılan malların tamamı Batman piyasası dışından getirilmektedir.
Kendi yerli esnafımızı tercih etmenin bir diğer nedeni de, olaya sosyal açıdan bakmayı gerekmektedir. Çünkü; her ne kadar azalmış ise de esnaflar hala borç ile mal verebilmekte ,merhamet duyguları ölmemiş bir sosyal gerçeklik yaşamaktadır. Sadece ekonomiye verdikleri katkılarla değil, birleştirici, yardımsever, sağduyulu ve dayanışma ruhunu yaşatan özellikleriyle de topluma yön veren bir kesimi oluşturmaktadırlar. Örneğin çok zor durumda olduğun bir ortamda komşun olan bakkal seni idare edip borç mal verebilmektedir. Ya diğerlerinde öylemi dir? Biraz da insaflı olmak ve bilinçli tüketici olmak gerekmez mi?
Kendi içimizdeki sevgi ve kardeşlik bağlarımızı güçlendirmek adına bile olsa herkesin kendi çevresinde aile içinde akrabası ya da yakın dostu, tanıdığı olan bir esnaf sanatkardan alış veriş yapmaları gerekmektedir. Çünkü sürekli iç içe olduğumuz, en yakınlarımız ve dostlarımız onlardır. Düşünün; senin komşun olan bakkal, elinde ,belki de kilometrelerce mesafeden alıp getirdiğin poşetleri görse ne düşünür? Yarın, öbür gün başına gelebilecek bir olumsuz olayda nasıl yardımcı olabilir? Örneğin, markete yapacağınız 100 TL’lik bir alış verişten dolayı kendi komşuna 103 TL ödense bundan ne kaybedilecektir?
Özellikle bu bayram alışverişlerimizde ihtiyaçlarımızı esnaf dostlarımızdan karşılamak toplumsal dayanışmanın bir gereği olduğu gibi milleti ve memleketini sevmenin sembolü olacaktır. Toplumda bireylerin mutlu olmaları, bir tespihin taneleri gibi peş peşe mutluluk getirmektedir. Çünkü ticaret hayatı iyi olan bir toplumun bireyleri de daha mutlu olacak, bu mutluluk zincirleme olarak herkese yansıyacaktır. BİLMEM SİZLER NE DERSİNİZ?
