Toplum olarak yıllardır “adalet” kelimesinin gölgesine sığınıyoruz. Ancak kimse gölgenin artık sahibine benzeyip benzemediğini sorgulamıyor. Adalet talep ediyoruz ama önce ahlâkın, vicdanın ve insafın olup olmadığına bakan pek çıkmıyor. Ahlâkın olmadığı yerde adalet aramak, kurumuş bir kuyudan su beklemek gibidir.
Bugün iş dünyasından siyasete, sosyal ilişkilerden kamuya kadar hemen her alanda adalet kavramının içi boşaltılmış durumda. Kurallar var, kanunlar var, yönetmelikler var… Ama ahlâk yoksa bunların hepsi yalnızca birer vitrin süsü. Çünkü uygulayıcı kişi bu erdemi taşımadığı zaman kanunlar uygulanabilir olmuyor.
Birde Adaletin olmadığı bir yerde insanlar haklı olmayı değil, güçlü olmayı önemsiyorlar. Gücü olanın kendini haklı saydığı bir düzen ise adalet değil, sadece tahakküm üretir.
Bu çürümenin bir diğer yansıması da ucuz karaktere sahip insanlara yetki ve güç teslim etmekten doğmaktadır.
“En pahalı dersleri en ucuz insanlardan alırsınız” Sözü çok derin ve anlamlı…
Bugün toplumda değer yitiminin bu kadar keskin olmasının sebebi de tam olarak bu. Karşımıza çıkan bazı insanlar, kişisel menfaat uğruna başkasının emeğini, zamanını ve güvenini harcamaktan çekinmiyorlar.
En büyük darbeleri çoğu zaman en yakınlarımızdan yememiz de tesadüf değil, çünkü değer verdiğimiz insanların ucuz davranışlarına daha çok maruz kalıyoruz. Onların küçük hesapları, bize büyük bedeller ödetiyor maalesef.
Ahlâk yoksa adalet işlemiyor, adalet işlemeyince insanlar ucuzlaşıyor, insanlar ucuzlaşınca toplum ağır bedeller ödüyor.
Bugün ihtiyacımız yeni kurumlardan, yeni kanunlardan, yeni kavramlardan çok daha önce şuna:
Ahlâkı hatırlamaya.
Vicdanı hatırlamaya.
İnsafı hatırlamaya.
Ahlâkı olmayan yerde adalet zaten olmaz.
Ama belki daha kötüsü şu:
Ahlâksızlığın sıradanlaştığı toplumlarda, adalet aramak bile ayıp sayılmaya başlanır olur.
Bu yüzden önce insan kalabilmek, sonra adalet talep etmek zorundayız.
Çünkü ucuz insanların pahalı dersleriyle değil, onurlu insanların doğru duruşlarıyla ilerleyen bir toplum, ancak o zaman mümkün olabilir.
