Yeni TTK ile şirketler ile ilgili çok geniş değişikler yapıldı. Bunlardan bir tanesi de şahıs firmaları ile şirketlerin tür değişikleri konusunda olmuştur.
Bu kapsamda getirilen en önemli yeniliklerden biri ticaret şirketlerinin ticari işletmeye, ticari işletmelerin de ticaret şirketlerine dönüşmesine imkan sağlanmasıdır.
Genelde insanlar ticari hayatın başında önlerini tam göremedikleri ve yapacakları faaliyetin kendilerine ne getirip ne götüreceğini tam tahmin edemedikleri için, vergi kayıtlarını açarken şahıs firması şeklinde açmaktadırlar. Bu yöntemde maliyet açısından daha ucuz ve işlemeler daha hızlı olmaktadır.
Genelde İşin başında düşük hacimli iş yapmayı hedefleyen girişimciler, genellikle sermaye şirketlerinden ziyade gerçek kişi ticari işletmesi (şahıs işletmesi-şahıs firması) kurmayı tercih etmektedir. Ayrıca bu işletmelerde asgari sermaye şartı bulunmamaktadır.
Bu işletmelerin açılış ve terk işlemleri daha basittir.
Zamanla işlerin iyiye gitmesi, buna paralele olarak yeni ortakların alınma ihtiyacının doğması gibi faktörler ile birlikte kurumsallaşmak isteyen, ayrıca ölçek ekonomilerinden daha fazla yararlanmayı arzulayan şahıs işletmeleri, üçüncü kişilere, bankalara daha çok güven veren sermaye şirketlerine ve özellikle limited şirkete dönüşmeyi tercih etmektedirler.
Ayrıca, sermaye şirketleri örneğin 2022 yılı için %23 oranında vergi öderken, şahıs firmaları Gelir Vergisi mükellefi olarak kazançları üzerinden dilimler halinde % 15 % 35 oranları arasında vergi ödeyebilmekteler.
Yüksek vergiye tabi kazancı olan şahıs firmaları aynı kazanca sahip sermaye şirketinden daha fazla vergi ödemekteler. Bu durumda şahıs firmalarının sermaye şirketine dönüşmekle vergi avantajından yararlanmış olacaktır.
Ayrıca şahıs firmaları aşağıda açıkladığımız şartları yerine getirirse dönüşümle ilgili çok önemli vergi avantajlarından yararlanabileceklerdir.
Nevi değişikliği yolu ile yapılan işlemlerde eski firmanın tüm hak ve alacakları sahip olduğu tüm sorumluluklar değişmeden yeni kurulan şirkete geçmektedir.
Bundan dolayı işletme ile iş ilişkisi içinde olan işçiler, mal alım-satım ilişkilerinde herhangi bir hak kaybı yaşanmamaktadır.
Yeni şirket kurulumu ile birlikte her ne kadar yeni vergi nosu verilse bile tüm işlemler bir önceki firmanın devamı nitelindedir.
Yeni şirketin sermaye maddesinde “Şahıs işletmesinden doğan tüm borç ve alacakların taahhüt ve mükellefiyetlerinden ötürü sorumluluğu iş bu limited şirkete aynen devam edecektir. Tür değişikliği yolu ile kurulan limited şirket Türk Ticaret Kanunun 180 ile 193 maddeleri uyarınca eski şahıs işletmesi ********************* ’ in devamıdır. Bu itibar ile şahıs şirketi aktif ve pasif mal varlığı, bütün hak ve vecibeleri, taahhütleri yeni limited şirkete başkaca bir işleme ihtiyaç kalmaksızın devir olunmuştur.
Limited şirket şahıs şirketi faaliyetine ara vermeksizin devam edecektir. Bu husustaki ilanlar ana sözleşmenin ilan maddesi uyarınca yapılır” denilmektedir.
Tür değiştirme sonrasında;
1-SOSYAL SİGORTALAR KURUMU’NA MÜRACAAT:
Şirketlerin nevilerinin değişmesi, durumunda, yeni işyeri dosyası tescil edilmeyecektir. İşlemler eski işyeri numarası üzerinden devam etmektedir.
2-VERGİ DAİRESİ İŞLEMLERİ:
Getirilen bu hükümlere göre, şirketin kuruluşunda tescil için ticaret sicili memurluğuna başvurulduğu gün aynı zamanda bağlı bulunulacak Vergi dairesine de başvuru yapılmalıdır. Nevi değişikliği neticesinde şahıs firmasının terki yapılmaktadır.
3- E-FATURA İŞLEMLERİ:
Nev'i değişikliğine giden mükellefler yeni mali mühürlerini temin edene kadar, e-fatura uygulamasından eski vergi kimlik numarasına ait unvan ve mali mühür ile yararlanmaya devam edeceklerdir. Bu süre zarfında eski unvanlarına düzenlenen faturaları muhasebeleştirebilecekler, düzenleyecekleri e-faturalarda, yeni unvan ve vergi kimlik numarası bilgilerine faturanın açıklama alanında yer vereceklerdir.
4-İŞ KUR İŞLEMLERİ: SGK işyeri numarası değişmediği gibi iş kur sicil numaraları da değişme olmamaktadır.
5-YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ: Nevi değişikliği yapılan firmaların yatırım teşvik belgeleri de Sanayi ve Teknoloji bakanlığı nezdinde teşvik numaraları değişmeden gerekli güncellemeler yapılması için işlemler başlatılmalıdır. Böylelikle Teşvik belgelerindeki tüm haklar şirkete aktarılacaktır.
6-İŞYERİ TAPU DEVRİ:
“Anonim, eshamlı (paylı) komandit ve limited şirketlerin birleşme, nevi değişikliği, devir ve bölünmeleri nedeniyle yapılacak işlemler harca tabi tutulamaz” hükmü getirilmiştir. Yapılacak tapu ve diğer tescile tabi işlemler harçsız olarak güncellemeler yapılmaktadır.
