M.Ö 7.Yüzyılda Lidyalılar tarafından paranın icad edilmesiyle pek çok olgu değişmiş medeniyetler gelişmiştir. Öncesinde de insanlar ürünleri değiş tokuş yaparak takas sistemini kullanırlardı ancak bu sistem her zaman adaletli olmayabiliyor bazen ufak bir miktar yiyecek için çok değerli eşyalarını vermek zorunda kalabiliyorlardı. Para emeğin değerini ölçen ve gelişimin önünü açan bir araç oldu. Paranın kullanılmasıyla insanların eğilim ve yönelimleri de sürekli değişmiş ve dönüşmüştür. Nitekim tarihte insanların ilk birikim alışkanlıklarına baktığımızda paralarını bugünkü gibi bankalara değil evlerinde gizli bölmelere sakladıkları, toprağın altına gömüp, gömdükleri yerleri unutmamak için işaretler koydukları görülmüştür. Ancak parayı toprağa gömme yöntemi kısa vadede işe yarasa da uzun yıllar sonra topraktan çıkarılan paralar değer kaybetmiş olabiliyordu.
İnsanlar her zaman ve dönem için sürekli olarak hem alternatif arayışların içinde olması hem de günden güne bilgisayar, teknoloji ve dijitalleşmenin gelişmesi ile ticarette Banka Atm, Bankamatik, havale, eft derken yatırım araçları olarak da borsa, döviz ve altın gibi yatırım araçları ile günümüze gelinmiştir. Son yıllarda hızla artan dijitalleşme ile beraber piyasalar kripto para olarak kullanılan ve büyük bir yatırım aracı haline gelen BİTCOİN'i doğurmuştur.
Bitcoin herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş vb. birimlerle bir bağlantısı olmayan e-para birimidir. Dünyanın en pahalı kripto para birimidir. Şuanda yaklaşık olarak 9 bin dolar civarındadır. Bitcoin ilk olarak 2009 yılında Japon yazar Satoshi Nakamoto tarafından çıkarılmış fakat çoğu kaynağa göre çıkaran isim takma isimdir. Gerçek ismi henüz bilinmemektedir. Bazı kesimler de kripto parayı ilk çıkaranın Bill Gates, Elon Musk gibi dünyaca ünlü iş adamlarından birinin olduğunu düşünmektedir. Ticaret ve Borsadan anlayan anlamayan, genç yaşlı, zengin fakir, muhafazakâr, fâcir toplumun her kesiminin yoğun ilgi odağı olan bu yatırım aracının mahiyeti nedir peki ? İlgili olanlar az çok bilirler sistemi, hadisenin dışında olup merak edenler için de gelin çok açık ve yalın dille bir hikaye ile anlatalım ;
Bir köy yakınında çok sayıda maymun yaşıyormuş. Bir gün köye bu maymunları satın almak için bir tüccar gelir. Tüccar maymunun tanesini 100 USD'a satın alacağını ilan eder. Köylüler adamın deli olduğunu düşünür. Akıllı birinin başıboş maymunların tanesine 100 USD ödemeyeceğini düşünürler. Buna rağmen bir kaç köylü bir kaç maymun yakalayıp tüccara verir ve maymun başına 100 USD alır. Bu haber kısa zamanda yangın gibi yayılır ve halk maymunları yakalayıp tüccara satar. Bir kaç gün sonra tüccar maymunun tanesini 200 USD’a alacağını ilan eder. Tembel köylüler kalan maymunları yakalamak için koşuşturur. Yakaladıkları maymunların adedini 200 USD’dan satarlar. Daha sonra tüccar maymunların tanesini 500 USD’a alacağını duyurur. Köylülerin uykusu kaçar. Kalan 6-7 maymunu yakalayıp maymun başına 500 USD’ı alırlar. Köylüler merak içinde yeni duyuruyu beklemektedir. Tüccar bir hafta için evine gideceğini ve dönüşte maymunun adedini 1000 USD’a alacağını duyurur. Köylüler çok üzgündür. Çünkü ortalıkta 1000 USD’a satacakları maymun kalmamıştır. Tüccarın bıraktığı eleman köylülere elindeki maymunları gizlice tanesi 700 USD’dan satabileceğini söyler. Haber yangın gibi yayılır. Tüccar maymunun tanesini 1000 USD’a alacağına göre, maymun başına 300 USD kâr vardır. Ertesi gün tüm köylüler maymun kafesi önünde kuyruk olurlar. Tüccarın adamı maymunların hepsini adedi 700 USD’dan satar. Zenginler topluca maymun satın alır. Fakir köylüler ise maymun alabilmek için tefeciden borç para alırlar. Köylüler maymunlarına iyi bakarak tüccarın dönüşünü bekler. Fakat kimse gelmez. Köylüler tüccarın yardımcısına koşar. Fakat o da tüymüştür. Köylüler hiç bir işe yaramayan, kimseye satamayacakları başıboş maymunların tanesine 700 USD ödediklerini anlarlar.
Bitcoin de günümüzdeki maymun ticareti işidir. Bu ticaret bir çok insanı batırırken, bir kaç kişiyi zengin edecektir. Kripto, dijital para: birilerinin elindeki gerçek parayı alarak, yüksek kâr vaadiyle başka birilerine hayal satmaktır. Sistem böyle işlemektedir.
Maddi manevi sonuçlarına katlandıktan sonra herkes istediği para ve istediği yatırım aracına yönelmekte elbette özgürdür. Fakat edebiyatımızın ünlü şairlerinden Cenap Şahabettin'in de dediği gibi ; En çok bolluk getiren yağmur, alın teridir. Teknolojinin getirdiği rahatlıkla insanın gevşediği, zorluğa gelemediği, kısa manevralarla köşeyi dönmenin, para kazanmanın yollarını aradığı bir zamanda kendimizi ve de çocuklarımızı böylesi hayallere kaptırmaktansa emek ve çaba ile kazanmayı, azim ve sebat ile üretmeyi, alın teri ile ıslanmayı öğrenmeli ve öğretmeliyiz. Eğitime önem vermeli çocuklarımızın ahlâki ve akademik başarılarına katkı sunmalıyız. Her bireyi önemsemeli, ilgi ve yeteneğine göre yönlendirmeliyiz. Unutmamalıyız ki; Bir çivi bir nalı, bir nal bir atı, bir at bir kumandanı, bir kumandan da bir ülkeyi kurtarır Bu sebeplen özellikle gayesiz ve amaçsız büyüyen gençlerimizin önüne kısa vadede kazandırıp uzun vadede zarara uğratan psikolojik travmalara götüren yatırım ve şans oyunlarından çok kendi yeteneklerini sergileyecekleri, başta kendileri aileleri sonra da ülke ve memleketleri için hayırlı birer evlat olmalarını sağlayacak saha ve alanlar oluşturmalıyız.
