Demokrasilerin vaz geçilmez ve tartışmasız en temel kuralı bağımsız ve demokratik seçimlerin yapılmasıdır.Dünyada ki tüm demokratik ülkeler demokrasilerini bağımsız seçimler ve bu seçim süreçlerinde ,mümkün olabildiğince eşit şartlarda mücadele edebilme imkanları ile taçlandırmışlardır.
Devletler yada devleti yönetenler zaman zaman ülkeyi ilgilendiren konularda referandumlara gitmektedirler.Referandum sonuçları ülkenin siyasi,politik ve ekonomisi üzerindeki etkileri bakımından olumlu yada olumsuz anlamda çok büyük sapmalara neden olabilmektedir.Örneğin; 2010 yılında Türkiye’de yapılan referandum sonucu ,ülkenin kaderini etkileyebilecek noktalarda büyük değişikler yapıldı.Kısa bir süre sonra bazı değişiklerin yapılmış olmasından büyük pişmanlıklar duyulmaya başlandı.Özellikle canla başla destekleyenlerin bir kısmı bundan çok büyük pişmanlıklar duymaya başladılar.
Aynı şekilde ,cumhurbaşkanının meclis tarafından ve o dönemde ki yasalar ışığında seçilmesinin engellenmesi ,cumhurbaşkanının halk tarafından seçilebilmesi için referandum yapılarak bu yolun açılması ,o zaman buna engel olanlarda çok büyük pişmanlıklar yarattığı ve keşke o dönemde mevcut yasaları çiğnememiş ve cumhurbaşkanı meclis tarafından seçilebilseydi duygusunun , pişmanlığının yaşandığını tahmin etmemek yanlış olmaz herhalde.O zaman buna engel olanların,şimdilik kendi siyasi gelecekleri açısından ne kadar yanlış yaptıkları görülmektedir.
Yine hepinizin bildiği üzere İngiltere’de Avrupa birliğinden ayrılma noktasında referanduma gitti ve çok küçük bir fark ile Avrupa birliğinden ayrılma kararı çıktı.Bir çok analist ,konu ile ilgili farklı yorumlar yapmakta ,kısa veya uzun vadede olumsuz yada olumlu sonuçlarının hem İngiltere’nin hem de Avrupa birliği ile dünya ekonomisi ve siyaseti üzerinde nasıl etkiler bırakacağı tartışmaları başlamış durumda.Verilen karardan pişman mı olacaklar yoksa kararın kendi selametleri açısından daha mı iyi olacağı ileriki süreçte belli olacaktır.
Aslında ,ülkeler ,halkın yaşamı üzerinde çok etkili sonuçlar doğurabilecek hadiseler üzerinde ikide bir referanduma gitmeleri kendileri açısından sonucu felaket ile sonuçlanabilecek hadiseler ile baş başa bırakabilir.Çünkü çoğunluk her zaman adil davranma ve sağduyulu hareket etmenin ötesinde ,o günkü siyasal konjoktöre aldanıp ,mantıksal ve akli davranmaktan ziyade hissiyat ve duygular ile davranmaları sonucunda ülke için hiçte iyi olmayacak kararlar verebilirler.Örneğin; günümüzde Türkiye ile İsrail arasında ilişkiler kopsun mu yada devam mı etsin şeklindeki bir referandumda ,eminim ki %80 bir oy ile ilişkiler kesilsin sonucu çıkacaktır.Ancak, medyadan da takip ettiğimiz üzere ilişkilerin yeniden tesis edilmesi için görüşmeler yapılmaktadır.Neden böyle yapılıyor diye sorulduğunda ise,halkın içinde olduğu hissiyat ile dünya gerçekliği farklıdır cevabı verilmektedir.
Özellikle insan hak ve özgürlüklerinin konu edildiği durumlarda, referandumlara gitmek ve çoğunluk hesabını esas alınıp sonuçlara varmak ,hukuki ve adil olamayacağı gibi ülkeye ve ülkenin refahına büyük zararlar verilebileceği unutulmamalıdır.Yani referandum ile sonuçlara varmak ,halk buna karar verdi ise bu karar adildir demek mümkün değildir.Eğer bu mantık ile hareket edilir ise herhangi bir konuda ,azınlık olanlar haklarını kullanma noktasında her zaman engellenir ve bu haklarından mahrum kalabilirler.
Esas olan konu, referandumdan ziyade ,alınacak kararların ne kadar adil ve hukuki olabileceği üzerinde düşünmek ve ona göre halkı bilinçlendirip hareket edilmesi gerekliliği çok önemlidir.Referandumlar ile alınmış olan her karar doğru olarak kabul edilecek olursa ,o zaman herkesin kötü olduğu noktasında üzerinde ittifak ettiği 1982 anayasası da çok doğru ve makul kabul edilmelidir.
Kısacası referandumlar her zaman yapılabilir.Önemli olan şey,referanduma konu edilecek meseleler ile buna karşı çıkan ve destekleyenlerin kendi görüşlerini eşit şartlarda dile getirebilme imkanının olup olmadığının değerlendirilmesi, hukuk , insan hak ve özgürlükleri ile ne kadar bağdaştığıdır.Olayları kelle sayısının vereceği destek ile değil beyin gücünün neler düşündüğünü de değerlendirmek ve dikkat almak gerektiğini unutmayalım….
