Ticari hayatta, işletmeler yasalara uydukları sürece, inceleme risklerini azaltmış olurlar. Bazen arayıp sorarlar… Biz, şunu şöyle, böyle yapsak bir şey olur mu şeklindeki sorulara şu cevabı veririm. Siz hastalanıp doktora gittiğinizde, doktor sizlere uyacağınız yazılı reçetenin yanında yapmanız gereken diğer bazı uyarılar ve tavsiyelerde bulunduğunda, sizler bu uyarı ve tavsiyelere uyduğunuz sürece, iyileşme derecesinizi artırırsınız. Doktorun reçetesine ve tavsiyelerine uymadığınız sürece, riskinizi artırmış olursunuz, derim. Neyin ne zaman olacağı belli olmuyor çünkü. Ancak, gelir idaresi firmaları risklerine göre kategori ederken, dikkat ettiği bazı parametreler oluşturmuştur.
Bunlar;
1- Bilançodaki kasa hesabında yüksek tutarda nakit bulunması, Yani dönem sonlarında kasa hesabında fazla para olması çok büyük birsk arz etmektedir.
2- Bilançolarında sürekli zarar beyan edilmesi, firmanın kar beyan etmemesi. Maliyenin aldığı bir karar uyarınca 2 yıl üst üste zarar beyan eden firmaların defterleri incelemeye girecektir.
3- Bilançolarında yer alan kasa ve banka hesaplarında nakit bulunduğu halde yüksek tutarlı banka kredisi kullanımı. Bu maddenin yorumu şudur. Madem kasanda ve bankada paran var neden kredi çekiyorsun anlamı çıkmaktadır. Buna rağmen kredi çekiliyor ise aslında, görünen para yok ortaklar bu parayı kullanmış yorumu çıkarılmaktadır.
4- Bilançodaki banka hesapları ile fiili banka hesapları arasında fark bulunması. Özellikle dönem sonlarındaki gerçek banka bakiyelerinin bilançodaki tutarı ile aynı olması çok önem arz etmektedir.
5- Şirket ortağına yüksek tutarlı borç para verilmesi. Özellikle şirket ortaklarının şirketten kendi harcamaları için para çekmeleri yâda belgesiz giderler için para çekmeleri çok büyük risk oluturur.
6- Şirketin bilançosunda banka kredisi ve ortaklardan alacaklar hesabının bulunması,
7- Şirket kendi ortağına sermayenin üç katından fazla borçlanılması,
8- POS satışlarının sektör ortalamasının altında ya da üstünde olması,
9- Karlılık oranının sektörel ortalamaya göre sapma göstermesi,
10- Gelir tablosunda yer alan toplam satışlara oranla karın düşük olması,
11- Karlılık oranının diğer yıllara göre sapma göstermesi. genelde kar oranının toplam satışlarının en az yüzde 1 inden az olmaması önerilmektedir.
12- Nakit satışlarının sektör ortalamasının altında ya da üstünde olması,
13- Finansman giderlerinin yüksek olması, İşletmelerin kasa ve banka hesaplarında yeterli bakiye bulunmasına rağmen yüksek tutarlı kredi kullanımı nedeniyle oluşan finansman giderleri inceleme gerekçesi açısından risk taşıyabilir.
14- Net Satışlarına oranla yüksek tutarlı Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gideri, Genel Yönetim Gideri, Karşılık Gideri, Kambiyo Zararı Finansman Gideri, olması
15- Banka hesap hareketleri ve çek hareketleri ile mal satışı ya da alışı yapılan mükellefler arasında uyumsuzluk olması,yani çalıştığınız firmalar ile cari mutabakatların yapılması çok çok önem arz eder.
16- Alınan Çekler hesabındaki tutarlar ile toplam satış tutarlarının karşılaştırılması sonucu çekler hesabının satışlar hesabından yüksek olması,
17- Verilen Sipariş Avansları İçin Şüpheli Alacaklar Karşılığı Ayrılması ve Gider Yazılması,
Bu alacaklara karşılık ayıran ve gider yazan firmalar riskli mükellef olarak değerlendirilerek incelenmeleri istenebilmektedir.
18- Başka bir mükellefin incelemesi yapılırken söz konusu mükelleften mal ya da hizmet alışı ya da satışı yapılması inceleme gerekçesi olabilmektedir,
19- Ba/Bs gibi elektronik formlar arasında tutarsızlıklar bulunması,
20- Bilanço kalemleriyle ilgili yatay ya da dikey rasyo analizlerindeki sapmalar, uyumsuzluklar,
21- Devreden KDV’lerin yüksek olması ve süreklilik göstermesi,
22- 2 nolu KDV Beyannamesine konu hizmetlerin stopaj durumu,
23- Sahte fatura kullanma ya da düzenleme yönünden riskli mükellefler,
24- Teslim ve hizmet bedelini kredi kartı ile tahsil eden mükelleflerin kredi kartı işlem banka bilgileri, Ba-Bs bildirimleri ve KDV beyanname bilgileri analizine göre riskli olarak değerlendirilmesi,
Bu listeyi dahada uzatmak mümkün. Onun için işletmlerin inceleye girmemeleri için daha duyarlı olmaları gerektiğinibir daha hatırlatmak isterim. Genelde bir çok kişi, sadece naylon faturadan dolayı incelemeye girebileceklerini düşünüyor. Oysaki görüldüğü üzere, sadece naylon faturadan değil, onun yanında diğer bir çok faktörden dolayı incelemeye alınabileceklerini unutmamaları gerekmektedir. Onun için, başta işletme yetkilisinin işi ciddi görmesi buna ilave olarakta, işi bilen ön muhasebe ve mali müşavirler ile çalışmaları önem taşımaktadır.
BİZDEN SÖYLEMESİ…
